ΕΔΩ ΤΑ ΘΡΑΝΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ-ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΒΑΡΕΛΛΑ

 

                         «Εδώ τα θρανία της άνοιξης»!

                        Ακούτε το ραδιόφωνο των παιδιών

                         Παιδιά, μείνετε συντονισμένα!

Σήμερα παιδιά έχουμε τη γιορτή των δικαιωμάτων του παιδιού. Και την τιμητική της έχει η Αγγελική Βαρελλά, μια συγγραφέας που με το αναγνωστικό της μεγάλωσα. Και μου μένει η φράση της που πάντα γελούσα: «Γεια σου Γκράχαμ Μπελ, σπουδαία η εφεύρεσή σου!» Γιατί τότε παιδιά δεν είχαμε τηλέφωνο, αλλά μαθαίναμε τον εφευρέτη του!!!.

Τώρα θα την γνωρίσουμε μέσα από ένα κείμενο της Σταυρούλας Παγώνα. Να τι μας λέει η ίδια «Σήμερα σας έχω όχι απλά ένα βιβλίο, αλλά  μια ολόκληρη ζωή γεμάτη βιβλία. Μια συγγραφέα σύμβολο της παιδικής λογοτεχνίας, έναν ζωντανό μύθο για όλους εμάς που αγαπάμε να γράφουμε για παιδιά». Ας την ακούσουμε λοιπόν να μας μιλά για την Αγγελική:

«Πήγα να τη συναντήσω όπως θα συναντούσα τη γιαγιά μου ή μια αγαπημένη μου θεία. Της είχα μιλήσει μόνο 1-2 φορές στο τηλέφωνο, κι όμως ένιωθα να τη γνωρίζω χρόνια. Με υποδέχτηκε φορώντας τα καλά της, τα όμορφα σκουλαρίκια που της χάρισε η εγγονή της, και με ένα χαμόγελο που πρόδιδε έναν άνθρωπο βαθιά ευχαριστημένο από τη ζωή. Κάθισα δίπλα της σαν το κοριτσάκι που περιμένει να συλλέξει κάθε λέξη σοφίας και αποσταγμένης γνώσης από έναν τόσο σημαντικό άνθρωπο. Αλλά αποδείχθηκε ότι το κοριτσάκι στην παρέα μας ήταν άλλο! Με σπιρτάδα στο βλέμμα, αξιοζήλευτο χιούμορ και απίστευτη διαύγεια, η κυρία Αγγελική Βαρελλά στα 85 της χρόνια εξακολουθεί να εμπνέει και να εμπνέεται καθημερινά.

Της λέω ότι τα βιβλία της όπως η “Φιλενάδα Φουντουκιά μου” και το “Καλημέρα Ελπίδα” - μαζί με τα βιβλία άλλων συγγραφέων - “έσωσαν την παιδική μου ηλικία”. Με κοιτάζει με έκπληξη. Της εξηγώ πώς για ένα κοριτσάκι όπως εγώ που μεγάλωσα σε ένα χωριό της Πιερίας και δεν ταξίδεψα ποτέ, ούτε και πήγα διακοπές γιατί τα καλοκαίρια έπρεπε να δουλεύω με την οικογένειά μου στα καπνά, τα μόνα ταξίδια που μπορούσα να κάνω ήταν μέσα από τα βιβλία. Και είναι αλήθεια… ακόμα θυμάμαι τα μεσημέρια του καλοκαιριού που γύριζα από το χωράφι ανυπομονώντας να πιάσω ένα βιβλίο στα χέρια μου και να αποδράσω στον φανταστικό κόσμο που είχε να μου προτείνει… Συγκινείται. “Να” μου λέει, “σκέψου εμένα τώρα πώς νιώθω που μου λες αυτά τα πράγματα… πόσο τυχερή νιώθω όταν έρχονται αναγνώστες μου σαν εσένα.”  

Την ρωτάω τι έχει να θυμάται περισσότερο από τη συγγραφική της πορεία. «Τρία πράγματα αγαπούσα πάντα στη ζωή. Τα ταξίδια, τα βιβλία και τα παιδιά. Και κατάφερα να τα κάνω και τα τρία!» μου λέει και τα μάτια της λάμπουν από χαρά. «Και τώρα που δεν μπορώ να μετακινούμαι εύκολα γιατί έχω ένα πρόβλημα στο πόδι μου και δεν μπορώ να επισκέπτομαι τα παιδιά στα σχολεία, έρχονται εκείνα και με βρίσκουν». Μου δείχνει ένα βιβλίο που προέκυψε σαν μια άσκηση δημιουργικής γραφής, όταν τα παιδιά ενός σχολείου από την επαρχία την επισκέφτηκαν στο σπίτι της… «Γέμισε όλο το σαλόνι μου παιδιά… τι καλύτερο να ζητήσω!» μου λέει κι εγώ αισθάνομαι τη συγκίνησή της στη χροιά της φωνής της.

Μου εκμυστηρεύεται την αγάπη της για την ποίηση, και μου αφηγείται το ποίημα που έγραψε όταν πρωτομετακόμισαν με τον άντρα της στο σπίτι που ζει, απέναντι από το Άλσος Συγγρού, εμπνευσμένο από τα κυπαρίσσια που αντίκρυζε από το παράθυρό της. “Μέσα από την ποίηση έμαθα να εκφράζομαι” μου λέει. Της εκφράζω το παράπονό μου, ότι οι εκδότες σήμερα δεν ενδιαφέρονται για την παιδική ποίηση όσο παλαιότερα. “Ίσως γιατί δεν υπάρχουν οι σπουδαίες ποιητικές φωνές που υπήρχαν κάποτε… γι’ αυτό και στο Διαγωνισμό της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς εγώ επιμένω να συμπεριλαμβάνουμε κάθε χρόνο και την ποίηση. Για να ανακαλύψουμε τα ποιητικά ταλέντα που μπορεί να υπάρχουν εκεί έξω”.

– Ποιο είναι το μυστικό της φιλαναγνωσίας, τη ρωτώ. 
– Ο δάσκαλος, μου λέει ξεκάθαρα. Αν ο δάσκαλος δεν βαριέται, μπορεί να κάνει θαύματα! Έχω συναντήσει τα πάντα τόσα χρόνια που επισκέπτομαι τα σχολεία. Ανθρώπους με μεράκι και όρεξη, αλλά και αδιάφορους δασκάλους που δεν ξέρουν ούτε τα βασικά. Πρέπει όμως να αλλάξει αυτό, για χάρη των παιδιών μας.

Μου αφηγείται πως αγάπησε το γράψιμο από την παιδική της ηλικία, γράφοντας γράμματα στον πατέρα της που ζούσε στη Θεσσαλονίκη: “Έστελνα γράμματα στον πατέρα μου κάθε εβδομάδα. Έτσι έμαθα να εκφράζομαι εύκολα, όμως δυστυχώς με πολλά ορθογραφικά λάθη, πχ το σ’ αγαπώ με όμικρον. Μια φορά μου κάνει ο πατέρας μου ένα χούι, μου στέλνει πίσω το γράμμα διορθωμένο, με πάρα πολλά κοκκινάδια. Εγώ που τον αγαπούσα, τον λάτρευα, ήταν το είδωλό μου, όταν το είδα αυτό στεναχωρέθηκα πολύ. Νόμιζα ότι ήμουνα σε ένα χωράφι με παπαρούνες κι αυτές οι παπαρούνες στάζανε αίμα. Και είπα δεν θα του ξαναγράψω. Ήμουνα δευτέρα δημοτικού θυμάμαι. Όμως μετά το κατάλαβε ότι με στεναχώρησε. Κι εγώ τελικά αποφάσισα να του ξαναγράψω, κι έτσι κάθισα κι έμαθα ορθογραφία. Κι όταν έμαθε ότι έγινα συγγραφέας, χάρηκε πάρα πολύ!”

Μιλάει για τα παιδιά με μια πρωτόγνωρη γλύκα και καλοσύνη. Μου αφηγείται αστείες ιστορίες με τα εγγόνια της ή ατάκες που της έχουν πει μαθητές κατά καιρούς και γελάμε. “Αγαπώ πολύ τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τα παιδιά τη ζωή. Γι’ αυτό δεν κατάφερα κι εγώ να μεγαλώσω,” λέει.

Είπαμε πολλά, και η κουβέντα μας άλλαζε συνεχώς από τα σημαντικά στα ασήμαντα και πίσω, σαν δύο φίλες που είχανε να τα πούμε καιρό και δεν ξέρουν τι να πρωτοσυζητήσουν. Κράτησα πολλά από τα λόγια της στην καρδιά μου, πιο πολύ όμως κράτησα την ίδια τη στάση της απέναντι στη ζωή. Και μια βεβαιότητα πώς αν φροντίζεις και κρατάς το παιδί μέσα σου ζωντανό, ακολουθείς αυτό που αγαπάς και δίνεις απλόχερα την αγάπη, η ζωή δεν μπορεί παρά να είναι γενναιόδωρη μαζί σου. Ήταν «Τα θρανία της άνοιξης» – το ραδιόφωνο των παιδιών. Και στην εκπομπή μας θα ακούσετε το αλφάβητο των δικαιωμάτων του παιδιού, ένα δικό της κείμενο. Τώρα η συγγραφέας ετοιμάζει ένα βιβλίο για τον δάσκαλο Γιάνους Κόρτσακ, τον δάσκαλο των δικαιωμάτων παιδιού. Το περιμένουμε με ανυπομονησία! Κι εμείς είμαστε έτοιμοι να φυτέψουμε μια φουντουκιά έξω από την πόρτα – βιβλιοθήκη που έχουμε στο 35^ο Δημοτικό Σχολείο των Εξαρχείων. Γεια σας παιδιά! Μεγάλα και μικρά!! Στο μικρόφωνο ο θείος Μπάμπης, 20/11/2020, Αθήνα – Κυψέλη.